Terug op de zijderoute

Drie dagen na de receptie op de Belgische ambassade begint de onthouding zwaar te wegen voor sommigen. Er wordt beslist om bij de Armeniërs bier te kopen. Een levering van 7 flessen van 1 1/2 liter verpakt in waterflessen zullen rond 23.00 uur met een bromfiets geleverd worden. Terwijl uw dienaar zijn verslag zit te schrijven wordt elders in een geheime kamer 10 liter bier binnengesmokkeld bij de dorstige mannen.
Groot is de verrassing wanneer het Armeens bier onversneden dadeljenever blijkt te zijn. Een hedendaagse herhaling van het wonder van Kanaán. Wij verlaten Isfahan vandaag en rijden naar Yazd, in het centrum van Iran, zo’n 350 km zuid-oostwaarts, in de richting van de woestijnen, Dasht-e Kavir en Dasht-e Lut. Maar onderweg maken we twee stops.
Eerste stop: Nain, een stadje met ongeveer 25.000 inwoners. Nain ligt op de Iraanse hoogvlakte (1500m) en kent een woestijnklimaat, hete zomers en vorst in de winter. De streek krijgt zeer weinig neerslag en water was een probleem door de eeuwen heen. Meer dan 3000 jaar geleden al, leerden de Perzen ondergrondse aquaducten bouwen om water van de bergen naar de vlakten te brengen. Hier heten die kanalen qanats, in Oost-China langs de zijderoute heten ze karez. Tot in de jaren zestig van de vorige eeuw leverde dit systeem in Iran 70% van het water. In Nain krijgen we er voorlopig nog niet meer van te zien dan een zijarm die uitloopt in de ablutie- (reinigings-) put onder de kelders van de moskee.

We wandelen eerst naar de ruïnes van het fort Narin Ghal’eh, een Sassanidisch fort dat de oase moest beschermen tegen invallen. Onderweg zien we een ab anbar, een drinkwaterreservoir, met 4 badgirs, de windtorens die voor koeling moeten zorgen, frigo’s in de woestijn. Later gaan we die badgirs van dichterbij bekijken.
De Mashed-e Jameh, de Vrijdagmoskee van Nain is één van de eerste vier moskeeën die gebouwd werden in toenmalig zoroastrisch Iran na de invallen van de Arabieren. De eerste constructie dateert uit de 8ste eeuw, later werden delen bijgebouwd. Wij bewonderen vooral de bakstenen wanden en pilaren rond de binnenplaats, de veertien zuilen zijn elk versierd met een uniek patroon van metswerk.

Naast de meghrab staat een preekstoel, een menbar, 700 jaar oud, uitgevoerd in fijn houtsnijwerk met vooral florale en geometrische motieven. Een meesterwerk. De kelders onder de moskee werden gebruikt als gebedsplaats gedurende de hete zomer, schaars licht valt binnen door de albasten ruitjes. Deze ondergrondse ruimten zou kunnen gediend hebben als vuurtempel vóór de moskee hier gebouwd werd. Een trap leidt naar de reinigingsput die gevoed wordt door een qanat. De moskee heeft geen open patio iwan en geen koepel. De vrijstaande, enige, achthoekige minaret werd 700 jaar geleden toegevoegd.
Tweede stop vandaag: Kharanaq, in de provincie Yazd, op ongeveer 60 km van de stad Yazd. Kharanaq ligt op 1760 meter. De historische kern van Kharanaq bestaat uit vervallen lemen gebouwen, waarvan verschillende mogelijk al meer dan duizend jaar oud zijn.

Menselijke bewoning in dit gebied begon ongeveer 4000 jaar geleden. De adobe huizen zijn op elkaar gestapeld tegen de berghelling met een prachtig zicht op de groene vallei van de oase, in de verte de blauwe koepel van de moskee en de ruïne van een aquaduct, dat de omliggende velden bevloeide.

Tegenover de ingang van het historische dorp ligt een mooi gerestaureerde karavanserai. Karavanserai waren pleisterplaatsen die rust boden aan mens en dier langsheen de grote handelsroutes, zoals de zijderoute. imageZij ondersteunden de beweging van goederen, mensen, kultuur, kennis en religie langsheen een netwerk van grote routes. Inderdaad 3 jaar nadat ik de zijderoute volgde vanuit Vlaanderen, via Istanbul, naar West-China, zit ik terug in de wereld van de lemen steden, ruïnes achtergelaten door de Mongolen, de vuurtempels, de moskeeën en madressa’s, de qanats en de karavanserai. Er liep een route vanuit Turkmenistan en Oezbekistan naar steden als Isfahan, Yazd, Kerman, Shiraz, …


Een reactie op “Terug op de zijderoute

Plaats een reactie